Từ 2023, theo điều chỉnh các cách tính điểm ưu tiên trong tuyển sinh đại học của Bộ GD&ĐT, thí sinh đạt từ tổng 22,5 điểm trở lên càng cao, điểm ưu tiên càng thấp.
Theo đó, năm 2023, điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 trở lên (thang 10 và tổng điểm 3 môn tối đa là 30) sẽ giảm dần theo công thức như sau:
Mức điểm ưu tiên thí sinh được hưởng = [(30 – tổng điểm đạt được của thí sinh)/7,5] x tổng điểm ưu tiên được xác định thông thường).
Với cách tính này, điểm ưu tiên đối với thí sinh đạt tổng điểm từ 22,5 trở lên sẽ bắt đầu giảm dần đến 0 khi thí sinh đạt tổng 30 điểm cho 3 môn.
Như vậy, nếu học sinh khu vực 1 thi đạt 22,5 trở xuống thì được cộng 0,75 điểm ưu tiên khu vực. Tuy nhiên, nếu thí sinh đó đạt 24 điểm, điểm ưu tiên chỉ còn 0,6 điểm. Tương tự, nếu thí sinh đạt 27 điểm, điểm ưu tiên giảm còn 0,3. Trường hợp thí sinh đạt 29 điểm, em chỉ còn được cộng 0,1 điểm ưu tiên khu vực.
| Điểm thi | Điểm cộng khu vực 1 | Điểm cộng khu vực 2 – nông thôn | Điểm cộng khu vực 2 | Điểm cộng khu vực 3 |
| 22 | 0,75 | 0,5 | 0,25 | 0 |
| 23 | 0,7 | 0,46 | 0,23 | 0 |
| 24 | 0,6 | 0,4 | 0,2 | 0 |
| 25 | 0,5 | 0,33 | 0,16 | 0 |
| 26 | 0,4 | 0,26 | 0,13 | 0 |
| 27 | 0,3 | 0,2 | 0,1 | 0 |
| 28 | 0,2 | 0,13 | 0,06 | 0 |
| 29 | 0,1 | 0.06 | 0,03 | 0 |
| 30 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Như vậy, không thí sinh nào có điểm xét tuyển vượt quá 30, các ngành điểm cao việc cạnh tranh sẽ công bằng hơn.
Trao đổi tại Hội nghị tuyển sinh năm 2023 hôm 3/3, ông Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT, cho biết mức điểm này được đưa ra dựa trên cơ sở khoa học, phân tích dữ liệu.
Trước đó, Bộ GD&ĐT có thông tin qua thống kê điểm thi tốt nghiệp THPT 3 năm qua, nhóm thí sinh không được cộng điểm ưu tiên (chiếm 25% tổng số thí sinh tốt nghiệp) luôn có phổ điểm tổng 3 môn cao hơn hẳn so với các nhóm thí sinh còn lại.
Sau khi cộng điểm ưu tiên theo quy định, tỷ lệ thí sinh có tổng điểm 3 môn dưới 22,5 điểm của nhóm đã cộng điểm ưu tiên tiệm cận với nhóm thí sinh không được cộng điểm ưu tiên.
Điều này chứng tỏ việc cộng điểm ưu tiên đã tạo sự công bằng, gia tăng cơ hội tiếp cận giáo dục đại học cho những nhóm thí sinh có điều kiện khó khăn hơn.
Tuy nhiên, phân tích dữ liệu cho thấy sự bất hợp lý là tỷ lệ các thí sinh đạt điểm cao từ 22,5 điểm trở lên của nhóm được ưu tiên lại tăng vọt, cao hơn hẳn (ở nhiều mức điểm thậm chí tỷ lệ này cao gấp đôi) so với nhóm thí sinh không thuộc diện ưu tiên.
Điều này dẫn tới sự mất công bằng khi các thí sinh xét tuyển vào các ngành, các trường có mức độ cạnh tranh cao, dẫn tới hiện tượng một số ngành có điểm chuẩn 30.
Do đó, sau khi phân tích và nhận thấy sự bất hợp lý, bộ có sự điều chỉnh và đưa ra mức điểm 22,5 làm mốc giảm điểm ưu tiên nhằm đảm bảo sự công bằng giữa các thí sinh.
Bên cạnh đó, từ năm 2023, thí sinh được hưởng chính sách ưu tiên khu vực theo quy định trong 2 năm: năm tốt nghiệp THPT (hoặc trung cấp) và một năm kế tiếp.
Theo quy định này, nếu thí sinh tham gia xét tuyển đại học từ năm thứ 3 trở đi sau khi tốt nghiệp THPT thì sẽ không được cộng điểm ưu tiên khu vực.
Việc áp dụng này không chỉ đối với thí sinh sử dụng phương thức xét tuyển bằng kết quả thi tốt nghiệp trung học phổ thông mà còn với tất cả các phương thức xét tuyển khác. Do đó, các trường khi tính điểm ưu tiên cho thí sinh để xét tuyển cần phải quy đổi ra thang điểm tương đương để xác định mức điểm ưu tiên phù hợp.